In dit opiniestuk uit Brenda Froyen, docent Nederlands in de lerarenopleiding Lager Onderwijs en freelance-vormingsmedewerker, haar twijfels over of lerarenopleidingen wel sterke leerkrachten voortbrengen. Ze reflecteert op haar recente ervaringen tijdens de beoordeelde stageperiode en is teleurgesteld over wat ze zag. Sommige studenten leken slaafs de handleiding te volgen zonder kritisch denken of strategieën voor begrip toe te passen. Froyen betwijfelt of het volgen van een handleiding voldoende is om een goede leerkracht te zijn.
Ze bespreekt ook de afnemende interesse van jonge mensen in het onderwijs. Volgens haar derdejaarsstudenten moeten aspirant-leerkrachten zeer gemotiveerd zijn en stevig in hun schoenen staan om de negatieve opmerkingen te negeren die ze ontvangen, zoals "Ben jij niet te slim om voor de klas te staan?" Froyen wijst erop dat wanneer er minder studenten kiezen voor een lerarenopleiding, er weinig overblijft.
Froyen stelt dat de teleurstellende PIRLS-resultaten niet alleen te wijten zijn aan het lerarentekort, maar mogelijk ook aan een gebrek aan aandacht voor didactiek in de lerarenopleidingen. Ze merkt op dat in veel opleidingen de afgelopen jaren minder uren aan didactiek Nederlands zijn besteed. Froyen benadrukt het belang van een doordachte didactiek en de rol van de leerkracht in het verschil maken.
Ze wijst erop dat de evaluatie van lerarenopleidingen te weinig extern is, waardoor het onduidelijk is wat voor soort leerkrachten worden opgeleid. Froyen pleit voor meer evaluatie en feedback in het onderwijs. Ze benadrukt dat onderwijs een hefboom moet zijn en niet alleen de sociale status van ouders moet bevestigen. Froyen sluit af met de opmerking dat onderwijs de spil van de samenleving is, evaluatie en feedback zijn dan op hun beurt weer de spil van onderwijs.
Ik begrijp mevrouw Froyen haar commentaar, maar hoe ze hem hier formuleert komt hij nogal pront over. Ik begrijp dat men als vakleerkracht ervoor wil zorgen dat de best mogelijke (toekomstige) leerkrachten voor de klas komen te staan, maar af en toe heb ik ook wel het gevoel dat er heel weinig marge is voor de stagiaires van vandaag.
In mijn opleiding Journalistiek ging ik in mijn derde jaar 12 weken op stage. In mijn verkorte opleiding Communicatiemanagement ging ik eveneens 12 weken op stage. Beide van deze stages vonden plaats op het einde van mijn opleiding, tijdens het laatste semester alvorens ik mijn diploma in ontvangst nam. Ik werd bij Journalistiek drie, en bij Communicatiemanagement 2 jaar voorbereid op deze stage. Ik studeerde alle theorie en leerde werken met verschillende tools. Wanneer mijn stage dan eindelijk daar was, maakte ik nog steeds fouten - wat volkomen normaal is! Alle kennis en vaardigheden die je hebt opgedaan gedurende je opleiding, komen niet meteen voor de volle 100% tot uiting. Je hebt tijd nodig om je draai te vinden, te leren wat er van jou verwacht wordt.
Hier ligt nu net het grote verschil met de lerarenopleiding. Ik begrijp dat men ervoor kiest om toekomstige leerkrachten vanaf het eerste jaar voor de klas te zetten; je kan namelijk geen les leren geven als je niet voor de klas kan staan. Echter ben ik wel van mening dat we deze stagiairs dan met een andere kijk moeten observeren wanneer ze voor de klas staan. Na zes maanden theorie en een handjevol praktijk (voor je medeleerlingen) beschik je nog niet over alle handvaten om een foutloze les te geven. Hoe kan dat ook? Je bestudeerde nog maar net het topje van de ijsberg als het over lesgeven gaat! Sommige vakleerkrachten verwachten dit echter wel van hun stagiairs, wat heel ontmoedigend kan zijn voor de leerlingen. Dit is natuurlijk niet makkelijk, omdat deze stagiairs natuurlijk wel de opleiding van leerlingen uit het lager of het middelbaar op zich nemen - en ergens is er dus ook niet veel marge voor fouten.
Persoonlijk weet ik niet wat het beste is: vanaf het eerste jaar op stage gaan terwijl je maar een beperkte kennis op zak hebt, of pas in het derde jaar op stage gaan maar wel over alle know how beschikken. Beide hebben voor- en nadelen. Ik denk dat het vooral belangrijk is dat we mensen terug gemotiveerd krijgen om te starten aan de opleiding, en menselijk genoeg zijn om hen niet volledig af te kraken na hun eerste vijf uur voor de klas. Geef leerlingen de kans om te groeien, beter te worden. Laat hen leren uit hun fouten zonder hen meteen af te straffen. Alleen op deze manier kunnen we het schrijnende tekort aan leerkrachten tegengaan.
Comments