Voor kerst kreeg ik van mijn schoonmoeder twee cadeaus. Het eerste cadeau was het boek "Leven zonder filter" van Fleur van Groningen. Het leven is best grappig, want twee dagen voor ik dit pakje overhandigd kreeg had ik het boek "Voelen zonder filter" van dezelfde auteur nog in mijn handen. Ik besloot uiteindelijk om hem op mijn wishlist te zetten, omdat ik voorlopig nog genoeg boeken op mijn to read-lijstje heb staan. Het tweede cadeau was een ticket voor de virtuele lezing van Dirk De Wachter genaamd "Moet het leven vooral leuk zijn?". Ook dit cadeau kwam als geroepen. Enkele weken geleden besloot ik om een afspraak te maken bij een klinisch psycholoog. Ik worstel met bepaalde zaken waar ik zelf geen uitweg voor lijk te vinden. Ik besloot deze lezing als een soort opstapje te zien, om mezelf als het ware voor te bereiden.
Dirk De Wachter, geen onbekende bij de meesten onder ons. Een psychiater en psychotherapeut met maar liefst 35 jaar ervaring, gespecialiseerd in gezinstherapie. Daarnaast ook een geprezen auteur, waarvan zijn boeken "Vertroosting", "De kunst van het ongelukkig zijn" en "Dat heet dan gelukkig zijn" de bekendsten zijn.
Woensdag 28 december ging het evenement live . Daar stond De Wachter, op zijn podium op het strand voor de vuurtoren van Breskens. De setting was prachtig, rustgevend. Zijn woorden even rustgevend, boordevol nieuwe inzichten. De Wachter stak van wal met een vreemde vaststelling die hij de afgelopen jaren deed. Het algemeen geluksniveau in België stijgt elk jaar, maar de vraag naar psychiatrische hulpverlening neemt eveneens toe. Hoe is dat nu precies mogelijk? Volgens De Wachter zijn hier twee oorzaken voor.
Allereerst is er voor verdriet geen plaats in onze maatschappij. De dag van vandaag deelt men alleen nog wat er leuk is of goed gaat in zijn of haar leven. Niet alleen in gesprekken, maar ook online. Verdriet is een taboeonderwerp dat we het liefst van al uit de weg gaan . We kroppen dit op, en durven alleen ons hart te luchten bij een professionele hulpverlener. Daarnaast is er ook de illusie dat geluk een maakbaar product is. Veel in het leven heeft simpelweg te maken met chance, volgens De Wachter. Het land waar je geboren wordt, het gezin waarin je opgroeit, of je kan gaan studeren, en nog zo veel meer. Hier heb je zelf niets voor moeten doen. "Maar wat moeten we dan met de lastigheden van de wereld, als we niet massaal naar de psychiater kunnen?" vraagt De Wachter. Zijn oplossing is simpel. Ga met elkaar in verbinding. Word elkaars psychiater.
Tijdens het verdere verloop van de lezing gaf De Wachter verschillende tips hoe we deze theorie kunnen omzetten in realiteit. Toch zijn er enkele inzichten die mij meer zijn bijgebleven dan andere. Zo heeft De Wachter het over de "ikkigheid" van de hedendaagse mens. In de westerse wereld zetten we te veel in op autonomie, op individuele vrijheid. Dat is volgens De Wachter een complete illusie. Samenwerking staat centraal doorheen heel de geschiedenis van de mens. Het samenwerken is het essentiële punt van het menselijke zijn, en we lijken dit te vergeten. De Wachter streeft naar minder narcisme, en meer verbinding.
Evenzeer is de mens een wezen dat hunkert naar streling. We hebben de ander nodig om te kunnen overleven. Dit is zo sinds onze geboorte; compleet hulpeloos komen we op de wereld en we kunnen jaren niet op onszelf bestaan. "Het mensenkind heeft ouderlijke warmte, zorg en omkadering nodig om te kunnen zijn," zegt De Wachter. Hechting met anderen is een fundamenteel diepe nood van de mens. Dit horen we van het begin af aan mee te krijgen. Krijgen we dit niet? Dan merken we dat we op latere leeftijd moeite hebben met het maken van verbindingen met anderen. We hebben nood aan hechting, in al zijn facetten.
Het laatste punt is meteen ook het punt dat mij het meeste is bijgebleven. De Wachter haalt aan dat de mens een talig wezen is. Jammer genoeg lijkt taal te verarmen. Toch hebben we het nodig om in een ingewikkelde wereld onze weg te vinden. We kunnen maar goed bestaan als we de ingewikkeldheid van onze gevoelens kunnen verwoorden. Onze beeldcultuur, met zijn emojis en memes, lijkt onze taal te verdrukken. Probeer toch verbinding - in real life - te blijven maken, want taal is een manier om lastigheden te kunnen plaatsen . Niet spreken verhoogt depressie- en zelfmoordcijfers. Door over moeilijke dingen te spreken voorkomen we dat deze zaken ons lichaam overnemen. Onze cultuur is essentieel talig, we moeten dit koesteren. En als taal gehoord moet kunnen worden, dan moet het eveneens stil kunnen zijn. Anders gaat verdriet kwijt in de ruis van de wereld. Stilte dient om aandachtig, respectvol en nabij te kunnen luisteren.
Dit zijn zaken die volgens De Wachter een plaats moeten krijgen in het onderwijs, en daarin ben ik het volledig met hem eens. We moeten jongeren leren spreken over moeilijke dingen. We moeten hen leren dat het belangrijk is om verbinding te maken met anderen. We moeten hen leren dat ze niet alles alleen moeten doen, maar dat ze kunnen en mogen terugvallen op anderen. Door hen zo vroeg mogelijk deze wijsheden mee te geven als leerkracht, kunnen we er misschien voor zorgen dat de volgende generatie weet dat het leven niet enkel en alleen maar leuk is - en dat verdriet geen taboe hoeft te zijn.
Comments