Op zoek gaan naar een leuk cultuurevenement was niet zo vanzelfsprekend als ik dacht. Ik wilde graag de nieuwe Studio 100 musical 'Red Star Line' bezoeken, maar de tickets daarvoor waren al lang de deur uit gevlogen. Ik vroeg mijn medestudenten naar leuke toneelvoordrachten waar zij misschien van op de hoogte waren. Luka vertelde mij dat zij de opvoering van "De Jossen" in Itegem ging bijwonen. Ik besloot samen met haar naar dit toneel te gaan kijken.
Het toneelgezelschap De Eendracht uit Itegem voerde "De Jossen", geschreven door Tom Lanoye, op. Het originele toneelstuk vertelt het verhaal van een groep jonge mannen die elkaar al sinds hun studententijd kennen en elk jaar afspreken. Deze theatervoorstelling heeft een duidelijke rolverdeling: iedereen speelt een Jos. Alle personages zijn met elkaar verbonden in een soort van gedeeld Josdom. Dit zorgt ervoor dat iedereen gelijk is voor de wet en wordt niemand buitengesloten. Het biedt hen helderheid, zorgeloosheid en troost. Ze doen alles samen en hebben blind vertrouwen in elkaar. Af en toe een beetje raar, maar de Jossen stellen geen vragen.
Dat verandert allemaal wanneer een van de Jossen er de brui aan geeft; hij voelt zich anders en weet niet of het "Josdom" nog veel nut heeft. Vanaf dat moment zetten de Jossen alles op alles om hun gedeelde Josdom te beschermen. De Jossen vechten voor elkaar en tegelijkertijd tegen elkaar. De vraag die je jezelf al snel stelt is: Hoelang blijven mensen streven naar groepsgevoel? Wanneer begint de acceptatie van het vreemde, het nieuwe, het onbekende? Die acceptatie heeft consequenties voor hun vriendschap en eensgezindheid. Want juist omdat ze zo verschillend zijn, valt de groep uiteen als één individu wegvalt.
De Eendracht gaf een originele twist aan het verhaal. Zo maakten we kennis met de Jossen, die allemaal op Camping Jos verblijven. Ze houden zich elke dag met dezelfde banale activiteiten bezig. Knal in het midden van hun merkwaardige dansoptreden, valt het op dat een Jos niet meer met haar volle goesting deelneemt aan de activiteit. Wanneer de rest vraagt wat er met haar scheelt, trekt ze haar hele bestaan in twijfel. Ze besluit dat ze niet meer tot "de Jossen" wil behoren. Deze beslissing brengt natuurlijk heel de groep uit balans, en al snel verandert de vriendschap die ze eerst voor elkaar kenden in cynisme. Plots wordt heel hun bestaan in vraag getrokken. Pas vanaf dat de groep uit elkaar begint te vallen, merk je het thema van dit toneelstuk pas echt op: Wat primeert er? Het individu of de groep? De zoektocht naar identiteit is vandaag een hot topic, en dat maakt van "de Jossen" een toneelstuk dat antwoorden verschaft op een hedendaagse problematiek.
Deze vertolking van "De Jossen" was iets nieuws voor mij. Het was het eerste toneelstuk van dit genre dat ik heb bijgewoond, en met momenten was ik een beetje overdonderd. De toneelstukken die ik normaal bezoek zijn allemaal vrij straight forward, maar bij "De Jossen" werden je hersenen echt wel aan het werk gezet. De goede portie humor zorgde ervoor dat het niet té zwaar werd. Ik denk niet dat het een toneelstuk is dat iedereen zal bekoren, maar voor de meerwaardezoeker is dit zeker en vast eens de moeite om bij te wonen.
Comments