Fons Magazine, editie 18 - pagina 14 t.e.m. 15
Het impliceren van taalkrachtig onderwijs is iets waar we vandaag de dag naar streven in het klaslokaal. De handboeken didactiek "Volop Taal" (2020) en het net verschenen "Voluit Taal" (2022) geven ons inzicht in hoe taalkrachtig onderwijs vertrekt vanuit zeven basisprincipes. Door deze principes te hanteren tijdens je lessen, zorg je ervoor dat je leerlingen voortdurend de kans krijgen om hun taalcompetentie bij te schaven en hun kennis accuraat te verwoorden. Bezig zijn met taal houdt dus niet op bij de lessen Nederlands, Frans, Engels of Duits. Door ze te verweven met andere vakken (bijvoorbeeld wetenschapsvakken, maar ook praktijkvakken) wordt hun taalontwikkeling een volledige dag gestimuleerd. We overlopen even de 7 basisprincipes:
Positief talige houding Een van de belangrijkste punten binnen taalkrachtig onderwijs, is dat leerlingen op een veilige manier kunnen experimenteren met taal. Fouten moeten gemaakt kunnen worden. Daarnaast worden de verschillende thuistalen en -culturen van de leerlingen gerespecteerd. Dit draagt allemaal bij tot het (taal)leerproces.
Contextrijk: Bij het bedenken van deze opdrachten is het ook boeiend om te leerwereld van de leerlingen te betrekken. Door de keuze te baseren op de input of interesses van de klas, zorg je ervoor dat de leerlingen meer geëngageerd zijn en dat ze al interessante voorkennis van het onderwerp hebben. De leraren zorgen voor een voldoende rijk taalaanbod, dat op niveau van de leerlingen wordt gebracht.
Functioneel: De (taal)lessen leiden tot een concreet eindresultaat dat niet per se talig van die aard moet zijn. De leerlingen moeten het gevoel krijgen dat wat ze doen, nuttig is en dat ze naar een duidelijk doel toewerken. Tijdens het gehele proces doen ze extra kennis op die ervoor zorgt dat ze de opdracht tot een goed einde kan worden gebracht.
Interactief: Leraren gaan graag in interactie met de klas. Er is ruimte voor open vragen, doordenkers en opinievragen. Interactie tussen leerlingen onderling wordt zeker gestimuleerd. Het toepassen van verschillende werkvormen zorgt voor een actieve en participerende les.
Ondersteuning: Feedback is enorm belangrijk bij het verloop van dergelijke opdrachten. De leraren geven feedback, feed-up en feedforward om het leerproces te ondersteunen. Ook differentiatie is niet weg te denken uit het proces; er wordt zowel individuele als klassikale ondersteuning voorzien.
Impliciet en expliciet leren: Door de opdracht te verspreiden over twee vakken, zijn er extra veel mogelijkheden om taal op te nemen. Zo is het dat leerlingen tijdens een les elektriciteit veel vakjargon opnemen via de leerkracht, waarna ze deze in de les Nederlands kunnen omzetten in de opdracht met de instructiefilmpjes. Zo wordt het vakjargon dat ze aangeleerd krijgen zowel impliciet als expliciet verwerkt.
Kansen tot reflectie: Als laatste is het cruciaal dat de leraren voldoende tijd voorzien om samen met de leerlingen terug te blikken op hun product en het proces dat ze hebben afgelegd. De leerlingen zijn zich bewust van de leer- en lesdoelen en zijn hier ook tijdens de lessen mee bezig.
Door het lezen van dit artikel ben ik geprikkeld om een gelijkaardige opdracht uit te werken in mijn toekomstige schoolcarrière. Het verwerken van een vakoverschrijdende opdracht met de focus op taal lijkt mij heel veel voordelen te hebben. Het zorgt allereerst voor wat afwisseling in de leerlingen hun takenpakket. Daarnaast kan een gelijkaardige opdracht er ook voor zorgen dat je grotere projecten kan introduceren in je klas. Door een grote opdracht zoals deze op te stellen, moeten de leerlingen misschien minder doen, maar is wat ze doen wel veel nuttiger en moeten ze veel meer verschillende skills beheersen. Ook zijn er heel veel verschillende creatieve opties om deze opdrachten op te stellen.
Ik ben alvast overtuigd om deze techniek zelf toe te passen. Om er meer over te weten te komen, ga ik het boek "Voluit Taal" ook aanschaffen, om mij goed voor te kunnen bereiden. Hoe zou jij taalkrachtig onderwijs willen verwerken in jouw lessen?
Comentarios